ธุรกิจขายตรง (Direct Sales) ธุรกิจเครือข่าย (MLM) คืออะไร?

ธุรกิจขายตรง (Direct Sales) หรือที่ได้ยินบ่อยๆ ว่าธุรกิจเครือข่าย (MLM/Network Marketing) เป็นธุรกิจอย่างหนึ่งที่นอกจากขายสินค้าหรือบริการแล้ว ยังมีการชักชวนให้ลูกค้ามีส่วนร่วมในธุรกิจโดยการเป็นตัวแทนจำหน่ายด้วย ซึ่งหลายคนอาจเกิดความสงสัยว่าทำไมถึงมีการชักชวนลูกค้าเข้าร่วมธุรกิจ ดังนั้นถ้าอยากไขข้อสงสัย และอยากรู้ว่าจะคุ้มค่าหรือไม่หากร่วมลงทุนในธุรกิจนี้ เราต้องมาทำความเข้าใจกันก่อน

ธุรกิจขายตรง ธุรกิจเครือข่าย คืออะไร?

ธุรกิจขายตรง (Direct Sales) คือ ธุรกิจที่มีระบบการกระจายสินค้าจากผู้ผลิตไปยังผู้บริโภค มี 2 รูปแบบ ประกอบด้วย  ธุรกิจขายตรงแบบชั้นเดียวคือ กระจายสินค้าจากตัวแทนบริษัทไปยังผู้บริโภคโดยตรง ส่วนธุรกิจขายตรงแบบหลายชั้นหรือธุรกิจเครือข่าย คือตัวแทนขายจะชักชวนผู้บริโภคให้มาเป็นผู้ขายด้วย ซึ่งการตลาดประเภทนี้จะทำให้ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นใคร อายุเท่าไหร่ การศึกษาเป็นอย่างไร สามารถมาเข้าร่วมทำธุรกิจได้ โดยผู้มีส่วนร่วมในธุรกิจจะได้ผลตอบแทนทั้งจากการขาย และการหาตัวแทนจำหน่ายเพิ่ม

อย่างไรก็ดีธุรกิจขายตรง หรือธุรกิจเครือข่าย มักมีชื่อเสียงในแง่ไม่ดี เพราะกลุ่มแชร์ลูกโซ่ที่เป็นธุรกิจผิดกฎหมายได้นำเอาชื่อของธุรกิจขายตรงไปแอบอ้างอยู่บ่อยครั้งนั่นเอง

ประเภทของธุรกิจขายตรง

1. ธุรกิจขายตรงแบบชั้นเดียว (Single level marketing (SLM))

ธุรกิจขายตรงแบบชั้นเดียวประเภทนี้ไม่มีความซับซ้อน เพราะตัวแทนจำหน่ายจากบริษัทจะขายตรงต่อลูกค้า โดยตัวแทนจำหน่ายจะได้ส่วนลดพิเศษในการซื้อสินค้า และเมื่อขายสินค้าได้ยอดสูงขึ้น ก็จะได้อัตราส่วนลดเพิ่มมากขึ้น ได้รับค่าเปอร์เซ็นต์และโบนัสเป็นผลตอบแทนจากการขาย และบริษัทอาจมีแรงจูงใจอย่างอื่น เช่น ใครทำยอดได้ถึงเป้าหมายก็อาจได้ไปเที่ยวต่างประเทศฟรี

2. ธุรกิจขายตรงแบบหลายชั้น (Multi-Level Marketing (MLM))

ธุรกิจขายตรงแบบหลายชั้น เป็นธุรกิจเครือข่าย (Network Marketing) ไม่ได้มีเป้าหมายเพียงต้องทำยอดขายให้ได้สูง แต่ต้องสร้างเครือข่ายธุรกิจ หรือก็คือการชักชวนคนให้มาร่วมธุรกิจกับเราโดยการเป็นตัวแทนจำหน่ายด้วย  ซึ่งผู้หาตัวแทนจำหน่ายเรียกว่าอัพไลน์ (Upline) ส่วนตัวแทนจำหน่ายที่อัพไลน์หามาได้เรียกว่าดาวน์ไลน์ (Downline) ซึ่งอัพไลน์จะได้ผลตอบแทนเป็นส่วนแบ่งจากดาวน์ไลน์ของตนเอง และเมื่อดาวน์ไลน์ที่ตนเองหามาได้ไปชักชวนดาวน์ไลน์คนอื่นมาทำธุรกิจเพิ่ม คนในทีมก็เพิ่มขึ้น ซึ่งอัพไลน์จะได้ส่วนแบ่งจากดาวน์ไลน์เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งนี้อัพไลน์ที่ดีต้องบริหารทีมของตนเอง เช่น ฝึกอบรม เพื่อให้ทีมมีประสิทธิภาพในการทำงานมากขึ้น (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับธุรกิจเครือข่ายแบบ MLM)

ข้อควรพิจารณาก่อนลงทุนกับธุรกิจขายตรง

1. ต้องมีความน่าเชื่อถือ

แน่นอนอยู่แล้วว่าการทำธุรกิจต้องมีความน่าเชื่อถือ แต่ธุรกิจขายตรงต้องอาศัยความน่าเชื่อถือเป็นพิเศษ เพราะทั้งต้องขายสินค้าและชักชวนผู้บริโภคมาร่วมเป็นตัวแทนจำหน่าย ถ้าเรามีบุคลิกและการพูดจาที่ดูภูมิฐานก็จะได้เปรียบมากกว่า เพราะจะทำให้ผู้อื่นรู้สึกเชื่อมั่นในธุรกิจที่เราทำมากขึ้น เช่น การแต่งตัว การจัดแต่งทรงผม การแต่งหน้า ต้องสุภาพเรียบร้อย ดูเป็นคนที่ดูแลตนเอง การพูดจาคล่องแคล่วฉะฉาน เมื่อถามเกี่ยวกับสินค้าที่ขายก็สามารถตอบได้อย่างชัดเจนและมั่นใจ เป็นต้น

2. ต้องระวังการใช้โซเชียลมีเดีย

การทำธุรกิจขายตรง ต้องรักษาภาพลักษณ์ของตนเองให้น่าเชื่อถือตลอดเวลา ดังนั้นต้องระวังการใช้โซเชียลมีเดียด้วย ไม่ให้มีการโพสต์สิ่งที่ดูเป็นด้านลบของตนเอง เช่น การโพสต์อวดรวย โพสต์เหน็บแนมคนที่ไม่สนใจทำธุรกิจขายตรง กระทั่งโพสต์ขายของถี่เกินไปจนสร้างความรำคาญให้ผู้ติดตาม แต่ควรโพสต์สิ่งที่ดูแล้วเป็นด้านบวก เช่น โพสต์เกี่ยวกับไลฟ์สไตล์ที่ดี อย่างการออกกำลังกาย การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ โพสต์เรื่องตลก หรือคำคมแง่บวก เป็นต้น

3. ต้องสร้างคอนเน็กชั่นใหม่ๆ อยู่เสมอ

การจะทำธุรกิจขายตรงให้สำเร็จต้องรู้จักคนเยอะ เพราะฉะนั้นจึงต้องพบปะและทำความรู้จักกับผู้คนในกลุ่มสังคมใหม่ๆ อยู่เสมอ วิธีง่ายๆ คือเข้าร่วมทำกิจกรรมต่างๆ เช่น การวิ่งมาราธอน กิจกรรมจิตอาสา กิจกรรมปั่นจักรยาน รับรองได้ว่าจะพบเจอคนใหม่ๆ มากมายแน่นอน

4. ต้องดูว่าอัพไลน์ของเราเก่งหรือไม่

การเริ่มธุรกิจขายตรงในทีมที่อัพไลน์เก่ง มีประสบการณ์ ช่วยผลักดันดาวน์ไลน์ให้หาดาวน์ไลน์คนอื่นๆ ได้ เช่น จัดอบรมสัมมนา การช่วยเหลือเมื่อเจอปัญหา ช่วยหาคอนเน็คชั่น จะทำให้การทำขายตรงเป็นไปได้ดีกว่าการได้อัพไลน์ที่ไม่เก่ง ไม่สอนงานอะไรเลย

ธุรกิจขายตรงต่างจากแชร์ลูกโซ่อย่างไร?

ธุรกิจขายตรงเป็นธุรกิจถูกกฎหมาย บริษัทที่ทำธุรกิจนี้มีการจดทะเบียนถูกต้อง มีสินค้าที่มีคุณภาพ สามารถขายได้แม้ไม่ใช้รูปแบบธุรกิจนี้ ราคาขายเหมาะสมกับคุณภาพ มีการฝึกอบรมเกี่ยวกับสินค้า หรือให้สินค้าตัวอย่างกับตัวแทนจำหน่ายไปทดลอง และเน้นบริการหลังการขาย ส่วนแชร์ลูกโซ่เป็นธุรกิจผิดกฎหมาย ไม่มีการจดทะเบียนที่ถูกต้อง และไม่ได้เน้นการขายสินค้าหรือบริการ แต่เน้นการหาผู้ร่วมธุรกิจจำนวนมาก และให้ผลตอบแทนผู้ร่วมธุรกิจจากเงินสมัครสมาชิกของสมาชิกใหม่ (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับแชร์ลูกโซ่)

สรุปแล้วธุรกิจขายตรงเป็นธุรกิจที่มีรูปแบบที่น่าสนใจ ผลตอบแทนขึ้นอยู่กับความสามารถในการขายและหาดาวน์ไลน์ของผู้ทำธุรกิจ แต่ทั้งนี้ก็ต้องมีขอบเขต ไม่ยัดเยียดขายหรือตามตื๊อคนที่ปฏิเสธหรือไม่สนใจจะทำธุรกิจนี้ให้มาทำให้ได้จนเกิดความรำคาญ